سخنرانی شیخ محمد ضیایی (با اندکی تصرف)

در مورد چهارشنبه سوری (آخرین چهارشنبه از سال شمسی) باشد و در مورد موقعیت عید نوروز در اسلام سئوال شده است.

 به طور کلی ما چیزی به نام چهارشنبه سوری نداریم و اصلاً چنین چیزی نیست. به طور کلی روزهای خدا همه یکسان است. اماکن و زمان هایی که برای عبادت تعیین شده به دلیل عبادت در آن جا برتری دارد. مکه معظمه به اراده خدا مرکز آغاز اسلام بوده، مدینه منوره مرکز رشد و نمو اسلام بوده، بیت المقدس مرکز تأسیس دیانت ابراهیم و بعد بنیانگذاری شریعت حضرت موسی (علیه السلام) بوده. این اماکن به دلیل اینکه فعالیت پبامبران و استوار بودن دین خدا از آنجا آغاز شده مورد توجه خدا قرار گرفته است.

روزهایی نیز در اسلام هست که به دلیل اینکه زمان عبادت است برتری دارد مانند: شب جمعه، روز جمعه، روز عید، روز عرفه، دهه اول حج،  دهه آخر رمضان و … اما به طور کلی روز نحس وجود ندارد. ممکن است امروز برای کسی که پدرش مرده روز نحسی باشد ولی برای کسی که امروز عروسی اش است روز نحسی نیست و برایش روز مبارکی است. بنابراین، این حالات است که زمان را نحس می کند.

وقتی که خداوند از هلاک قوم عاد خبر داد فرمود: هفت شب و هشت روز نحس، به آنها عذاب دادیم (فی ایامٍ نحسات) یعنی برای قوم عاد از صبح روز شنبه نحسی بود تا آخر روز شنبه هفته بعد. هفت شب و هشت روز(سخر علیهم سبع لیالٍ و ثمانیة ایام) باد و طوفانهای مداوم بر آنها مسخر کردیم هفت شب و هشت روز اینها توانستند تا هفت روز خود را داخل خانه هایشان نگه دارند. چون به هود (علیه السلام) اخطار کرده که می گفتند: ما از خانه هایمان بیرون نمی آییم حالا هر چقدر که طوفان بیاید از خانه بیرون نمی آییم تا طوفان تمام شود، روز هفتم شروع کرد به گرد باد، دروازه ها را می شکست، انسان را از داخل اتاق ها در می آورد و به بالای کوهها پرتابشان می کرد و یک نفر را  زنده نگذاشت چون گفته بودند ما داخل خانه هایمان می مانیم و بیرون نمی آییم و خدا دیگر چکار می کند؟، پس برای آنها کل هفته نحس بود.

بنابراین عملاً ساعت نحسی وجود ندارد. بعضی اوقات تضادی هم وجود دارد اگر که به زمان مربوط باشد. در مورد روز شهادت حضرت حسین بن علی (علیه السلام) سئوال می شود. آیا کسی می گوید آن روز، روز نحسی بوده؟ فکر نمی کنم. و اگر کسی بوده که گفته روز مبارکی بوده به چه معنی مبارک بوده است؟ اگر به معنی مبارزه بود، جهاد و شهادت، امر به معروف و نهی از منکر، بله مبارک است ولی اگر به معنی اینکه یکی از عزیزان رسول الله (صلی الله علیه و سلم) در آنروز مظلومانه کشته شد از این جهت روز مبارکی است؟! پس دیدگاه ها مختلف است بنابراین کلاً نمی شود گفت که زمان نحس است مگر نسبت به حالات و حوادثی که برای شخص پیش می آید.

بنابراین چیزی به نام چهار شنبه سوری نداریم و اصولاً هرچیز و یا مراسمی که در آن آتش است بقایای زرتشتی است و هر مراسمی که آتش در آن است بجز برای گرم کردن خود و غذا پختن، فقط بقایای زرتشتی است. در فارس بعضی از جاها رسم است که وقتی کسی مُرد و معمولاً جایی که مرده شور خانه ای جداگانه نیست، خانواده های محترم یا افرادی که امکان دارند میت خود را در داخل خانه می شویند و آماده می کنند و میت را برای نماز به مسجد می برند. این رسم است، حالا در آن اتاقی که میت راشسته اند، سه شب در آنجا شمع روشن می کنند. این آیین زرتشتی است. شمع روشن کردن خودش فقط و فقط بقایای زرتشتی است و گرنه از این سوزاندن شمع در جایی که لامپ ۱۵۰۰ هم روشن است چه نفعی عاید میت یا دیگران می شود، اصلاً چه احترامی برای میت قایل شده اید؟

برای میت فاتحه می خوانید؟ قبول است، سخن خداوند می باشد و روح میت شاد می شود. برای میت دعا می کنید؟ قبول است، خداوند دعای شما را قبول می کند و بر میت روح و رَوح و رضوان می فرستد. اما شما شمع روشن می کنید، پول را آتش می زنید این چه نفعی برای میت دارد؟! بقایای زرتشتی است حالا چرا به نام اسلام مانده، خدا می داند؟

در مورد عید نوروز… در ایران فقط همین یک عید نبوده. عید نوروز بود، عید مهرگان بود، در ایران باستان سه، چهار تا عید بود. وقتی رسول اکرم (صلی الله علیه و سلم) به مدینه هجرت فرمود: در اولین عید نوروز به رسم ایرانیان، آتش بازیهایی و تقدیم هدایایی آغاز شد. علتش این بود که حجاز غیر مستقیم زیر حکم ایران بود. وقتی حرکتهایی به نام جشن نوروزی دیده شد رسول اکرم (صلی الله علیه و سلم) فرمود: «إن لکل قوم عیداً و لنا عیدان الفطر و الاضحی» هر قومی یک جشن دارد و ما دو جشن داریم جشن عید فطر و عید قربان.

و در تاریخ اسلام هیچ مراسمی و هیچ دعایی برای عید نوروز ثبت نشده. اگر هم دعایی درست کرده اند ایرانیان وطن دوستی بودند که می خواستند بین عادات ملی و عادات مذهبی هماهنگی به وجود بیاورند. این هماهنگی همه جا وجود دارد شما اگر به هندوستان بروید می بینید که خیلی از مسلمانان هندی عادتهای اجداد و نیاکان هندی خود را در اسلام جا داده اند. در ترکستان نیز می بنید که خیلی از عادات ملل ترک قبل از اسلام، به داخل اسلام آوردند.

محققان ایران قبول دارند که کلیه مراسم عزاداری که اینک در بعضی کشورهای اسلامی به ویژه در کشور عزیز خودمان انجام می گیرد مثل کتل گردانیدن، سیاه پوشیدن، پرچم سیاه بلند کردن و … همه اینها مسیحیان در سالروز شهادت مسیح به موجب عقیده خودشان انجام می دادند و تدریجاً این به اسلام آمده. همان که مناره درست کردند، تسبیح گرفتن هم تقلید مرد از مسیحیان است. جشن تولد گرفتن مخصوصاً آنها که روز جشن تولد به تعداد سالهای تولدشان شمع می گذارند، اینها همه تقلید کورکورانه از دیگران است.

و آخرین مطلب: مشهور است وقتی حضرت علی (علیه السلام) در اثر فتنه و آشوب داخلی نتوانست خلافت راشده خویش را در مدینه منوره ادامه بدهد ناچار شد موقتاً دارالخلافه اسلام را به کوفه منتقل کند. سه سالی که حضرت علی در کوفه بود در یکی از این سالها برای حضرت فالوده آوردند، عربها عموماً خشن خور بودند، حضرت عمر (رضی الله عنه) نهی می کرد از نرم خوری و از این بسیار بدش می آمد می فرمود: خشن بخورید و خشن بپوشید به نرمی عادت نکنید زیرا انسان را تنبل بار می آورد. حضرت علی (علیه السلام) در کوفه فالوده را مزه کرد و فرمود این چیست و به چه مناسبت است؟ گفتند: یا امیرالمؤمنین این فالوده است هدیه نوروز. گویا حضرت علی فرمودند: هر روز ما نوروز است از این غذا هر روز به ما بدهید. چقدر این عبارت بلیغ است و به هر حال حضرت علی غذا را رد نکرد چون بالاخره بتی در کار نبود، غذا برای بت نداده بودند، نوروز بتی نیست که مورد پرستش قرار بگیرد، یک زمانی خیالی ست و آغاز فصلی است.

اسلام یک دینی است مستقل خودش همه چیز دارد نیاز به هیچ چیز از دیگران ندارد. ولی هرکس آمد مسلمان شد بالاخره در رگ و خون و وجودش یک چیزهایی از پدرش هست. خیلی مشکل است یک انسان ۳۰ ساله مسلمان شود و از پدر و مادرش و پدر بزرگش هیچ چیزی به ارث نبرد و طبیعی است که یک زرتشتی وقتی مسلمان شد نمی تواند بگوید این مال زرتشتی هاست، احساسش باعث می شود که بگوید بله در اسلام این جایز است و اشکال ندارد.

چند عکس از چهارشنبه سوری:

«نظر یادتون نره»